Axborot xati Maqsad va vazifalari Muhokama qilinadigan masalalar

Axborot xati

AXBOROT XATI

“Ilmiy nashrlar” nodavlat notijorat tashkiloti va “RESEARCH AND INNOVATION CENTER” MCHJ hamkorligida Onlayn tarzida (zoom platformasida) 2024 yil 10 noyabr kuni “Oliy ta’limda ilmiy faoliyatni raqamlashtirish istiqbollari: muammolar va yechimlar-2024” mavzusida o‘tkaziladigan I-Xalqaro ilmiy-amaliy anjumanda ishtirok etishga taklif etamiz. Konferensiyaga Tezislar va ilmiy maqolalar qabul qilinadi.

Anjuman tili: o‘zbek, rus, ingliz tillari.

ANJUMAN SHO‘BALARI:

1. Ilmiy faoliyatni baholashda jahon tajribasi.

2. Ilmiy faoliyatni baholashda O‘zbekistonda olib borilayotgan isloxatlar.

3. Ilmiy faoliyatni baholashda sun’iy intellekt texnologiyalarining imkoniyatlari.

4. Yagona ilmiy ekosistema yaratish istiqbollari: muammolar va yechimlar.

5. Professor-o‘qituvchilar, olimlar va tadqiqodchilarning “Ilmiy, pedagogik va qo‘shimcha” faoliyatni rag‘batlantirishda inson omilini kamaytirish yo‘llari.

6. KPI bo‘yicha ilmiy, pedagogik va qo‘shimcha faollik ko‘rsatkichlarini rag‘batlantirishni avtomatlashtirish.

7. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining «Ilm-fan va ta’lim sohasidagi davlat tashkilotlarida ilmiy, ilmiy-pedagogik va mehnat faoliyati bilan shug‘ullanuvchi ilmiy darajaga ega xodimlarga qo‘shimcha haq to‘lash tartibi to‘g‘risida» 2019 yil 24 dekabrdagi 1030-sonli Qarorida belgilangan mexanizmlarni ishlashida inson omilini kamaytirish istiqbollari.

8. O‘zbekiston ilmiy iqtiboslar indeksida milliy jurnallarining sifat ko‘rsatkichi (reytingini) tizimni ishlab chiqish va joriy qilish istiqbollari.

9. Ilm-fan va ishlab chiqarish o‘rtasida integratsiyani jadallashtirishda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining ahamiyati va o‘rni.

Anjuman materillariga qo‘yiladigan talablar

Maqola yoki tezisda ko‘tarilgan muammolarning mazmuni, tadqiqot uslubining tavsifi, muallif tomonidan olingan ma’lumotlar hamda xulosalar qisqa va aniq bo‘lishi kerak. Maqola mazmuniga mos nomlanishi shart.

Maqolaga qo‘yiladigan talablar

Rasmiylashtirishga qo‘yiladigan talablar: Sahifa formati – A4 (210×297 mm); chegaralar chap tomonidan 2,5 sm, o‘ng tomonidan 2,5 sm tepadan 4 sm va pastdan 2,7 sm; shrifti – kegl 11; tipi – Times New Roman; qator oralig‘i – 1,0; sahifalar raqamlanmaydi. Matn originalligi – 80%.

Maqolada ketma-ketlik tartibi:

1. Mualliflarning familiyasi, ismi va otasining ismi (to‘liq);

2. Ilmiy darajasi va unvoni, ish yoki o‘qish joyi, shahri;

3. Mualliflarning Orcid id raqami.

3. Mualliflarning elektron pochtalari;

4. Maqolaning sarlavhasi (shrifti – kegl 17);

5. Annotatsiya (150-200 so‘z);

6. Kalit so‘zlar (7-10 so‘z);

7. Kirish qismi;

8. Tajriba (tadqiqot) obyekti va uslubiyati;

9. Tajriba (tadqiqot) natijalari va ularning muhokamasi;

10. Xulosa;

11. Adabiyotlar ro‘yxati.

Rasmlar va jadvallar raqamlangan bo‘lishi, jadvallarning nomi jadval tepasida o‘rtada, rasmlarning nomi rasm pastki qismida o‘rtada joylanishi kerak.

Adabiyotlar ro‘yxati Amerika Psixologlar Assotsiatsiyasi formatda (APA Style) shakllantiriladi. O‘zbek va rus tillarida bo‘lgan maqolalar ingliz tiliga tarjima qilinib ro‘yxatlanadi (quyidagi havolada qanday tartibda tarjima qilinib ro‘yxatlash keltirilgan – https://libguides.msvu.ca/apa/foreign). Adabiyotlar ro‘yxati ko‘pi bilan oxirgi 30 yillikda chop qilingan hamda internetda topish imkoniyati bo‘lgan maqolalar va boshqa turdagi adabiyotlar bilan shakllantirilishi shart. O‘z-o‘ziga iqtiboslik ham qo‘llab quvvatlanadi va ko‘pi bilan umumiy ro‘yxatdagi adabiyotlarning 20% ini tashkil qilishi lozim. Umumqabul qilingai qisqartmalarga yo‘l qo‘yiladi. Matnda kvadrat qavslarda ilova qilinayotgan asarning tartib raqami (masalan, [1, 2, yoki 10]) ko‘rsatiladi. Maqolada keltirilgan barcha ilovalar ilk manba bilan to‘g‘ri kelishi shart. Adabiyotlar ro‘yxatda ilova qilingan barcha adabiyotlar ko‘rsatilishi kerak.

Eslatma: Maqola hajmi 5-11 bet oralig‘ida, mualliflar soni esa 5 tadan ko‘p bo‘lmagan holda elektron variantda topshirilishi lozim. Elektron variantda bitta faylda faqat bitta material bo‘lishi kerak. Elektron variantdagi faylning nomi birinchi muallifning familiyasi va sho‘ba raqamidan iborat bo‘lishi kerak. Masalan: Berdiyev E.T. [seksiya nomi].docx.

Fayl *doc/docx formatida saqlanishi lozim.

Berilgan maqolalar ekspertlar tahlilidan o‘tadi va ilova qilinadigan maqola formatiga qat’iy roiya qilinishi shart. Ilmiy-anjuman mavzusi va nashr talablariga javob bermaydigan, ekspertlar tahlilidan o‘tmagan maqolalar matni qabul qilinmaydi va mualliflarga qaytariladi.

Tezisga qo‘yiladigan talablar

Eslatma: Tezis hajmi 1-3 bet oralig‘ida, mualliflar soni esa 5 tadan ko‘p bo‘lmagan holda elektron variantda topshirilishi lozim. Elektron variantda bitta faylda faqat bitta material bo‘lishi kerak. Elektron variantdagi faylning nomi birinchi muallifning familiyasi va sho‘ba raqamidan iborat bo‘lishi kerak. Masalan: Abdullayev A.A. [sho‘ba nomi].docx.

Fayl *doc/docx formatida saqlanishi lozim.

Berilgan tezislar ekspertlar tahlilidan o‘tadi va ilova qilinadigan maqola formatiga qat’iy roiya qilinishi shart. Ilmiy-anjuman mavzusi va nashr talablariga javob bermaydigan, ekspertlar tahlilidan o‘tmagan tezislar matni qabul qilinmaydi va mualliflarga qaytariladi.

ILMIY MA'RUZA TEZISINING UMUMIY TUZULMASI QO'YIDAGICHA BO'LISHI KERAK

Tezis 3 xil tipda bo'lishi mumkin.

1. TIP. Ilmiy muammolar ilgari surilgan tezislar.

Tarkibi quyidagicha bo'ladi.

1.1. Mavzuning dolzarbligi;

1.2. Tadqiqot maqsadi;

1.3. Vazifalar (muammolar);

1.4. Muammoga mavjud yondoshuvlar;

1.5. Muallifning yondoshuvlari;

1.6. Rejalashtirilayotgan tadqiqotlar;

1.7. Xulosa (istiqboli).

2. Tadqiqot natijalari bayon qilinadigan tezislar.

2. TIP. Tarkibi quyidagicha bo'ladi.

2.1. Mavzuning dolzarbligi;

2.2. Tadqiqot maqsadi;

2.3. Tayanch qoidalar yoki gipotezalar;

2.4. Tadqiqot metodlari;

2.5. Oraliq natijalar (zarurat bo'lganda);

2.6. Asosiy natijalar;

2.7. Natijalar talqiqni va xulosalar.

3. Yangi metodika yaratilgan tezislar.

3. TIP. Tarkibi quyidagicha bo'ladi.

3.1. Tadqiqot maqsadi;

3.2. Mavjud metodikalar sharhi;

3.3. Yangi metodika bayoni;

3.4. Yangi metodikani qo'llash natijalari;

3.5. Yangi metodikaning afzalliklari va kamchiliklari;

3.6. Xulosalar.

Tezis ketma-ketligi tartibi

1. Tezis nomi (mavzusi);

2. Dalillar;

3. Asosnomasi;

4. Argumentlar;

5. Natija (nimaga erishilgan?);

6. Istiqboli qanday?

Ilmiy ma'ruza tezislar shaklida taqdim etilganda manbalar sharhi, iqtiboslar va ko'rgazmali materiallar masalan, rasm, jadval, diagramma, grafiklar va boshqalar keltirish tavsiya etilmaydi.

Ilmiy ma'ruza tezislarini tayyorlash bo'yicha tavsiyalar:

- avvalo, sizning tayyorlayotgan ma'ruza tezislaringiz yuqorida keltirilgan 3 ta tipdan qaysi biriga tegishliligini aniqlashtiring va uning tuzilmasiga tuxtaling;

- tadqiqotingizning asosiy natijasi yoki xulosasi qanday bulishini aniq tasavvur qiling;

- tezislaringizga birlamchi mavzu shakllantiring. Ayni vaqtda quyidagilarni e'tiborda tuting: tezislaringizning qaysi tipga mansubligi; olingan asosiy natija (xulosa) va uning tezislardagi bayoni; taqdim qilinayotgan konferensiya (uning seksiyasi) nomi;

- tezislaringiz tarkibiy bulimlarini siz tanlagan tipdagi tuzilma bulimlari bilan mos tarzda tuzing. Har bir bulimda nima haqida suz yuritilishi ustida chuqur uylang va uning asosiy g‘oyasi (tezisi)ni har bir bulimning tug‘risiga bitta jumla (gap) bilan yozing. Odatda, tezislar matnida bitta bulimga bitta xatboshi tug‘ri keladi. Agar sizda bitta bulimga bir nechta g‘oyalar tug‘ri kelsa, demak, bu bulim bir nechta xatboshidan iborat buladi. Shu tarzda tezislaringizning dastlabki «skeleti» paydo buladi;

- yozilganlarni diqqat bilan o'qing, ushbu bulimlar va xatboshilar mavzu mazmunini tuliq ochib berish uchun yetarliligini teksthiring. «Kemtik» joylarini tuldiring va tahrir qiling. Zarur bulsa mavzuga ham o'zgartirish kiritishingiz mumkin;

- tezislarni rasmiylashtirish qoidalarini diqqat bilan o'qib chiqing va bunda ularning hajmiga e'tibor bering. Shunday qilib, tezislaringizning batafsil rejasiga ega bo'lasiz. Endi uni yozishga kirishishingiz mumkin;

- tarkib bo'yicha birinchi xat boshidan boshlab, navbat bilan uz (!) fikrlaringizni bayon qiling va bunda ajratilgan hajmga rioya qiling. Albatta ketma-ketlikni buzmang, birinchi xatboshini yozganingizdan keyin ikkinchisiga o'ting va h.k.;

- hosil bulgan matnni tulig‘icha o'qib chiqing. Har bir xatboshini va bitta xatboshidan keyingisiga utish (bog‘lanish) joylarini tahrir qiling. Tezislarni tayyorlash jarayonida yangi fikrlar paydo bo'lish ehtimoli juda yuqori. Agar yangi fikr matnga kiritilishini lozim deb hisoblasangiz, ularni tegishli joylarga kiriting va qayta kurib chiqing. Bular natijasida ayrim xatboshilar hajmi oshishi mumkin, muhimi tezislar sifati yaxshilanishi va xulosalar kuchayishi lozim;

- tezislarning konferensiya «Axborot xati»da ko'rsatilgan hajmga mos kelishini teksthiring. Agar hajmi biroz oshib ketgan bulsa, ikkinchi darajali joylarini qisqartiring va mazmunini buzib quymasdan tahrir qiling;

- tezislarni tashkiliy qumita tomonidan quyilgan barcha talablarga muvofiq rasmiylashtiring;

- tayyorlangan tezislarni ilmiy rahbaringiz va malakali hamkasblaringizga kursating, ishning mazmuni, saviyasi va asoslanganligi bo'yicha ularning ham fikrlarini eshiting;

- va nihoyat, tayyor tezislaringizni konferensiya tashkiliy qumitasiga junatishingiz mumkin.

Ilmiy ish tezislari, uning asosiy g‘oyalari mantiqan izchil, qisqa va lunda bayon qilingan hamda malakali o'quvchilarga yullangan material bo'lishi lozim.

Ilmiy ma'ruza tezislarini tayyorlash bo'yicha tavisyalar va tarkibiy tuzilmasi to'g‘risidagi ma'lumotlar ToshdAU profissori Radjapbay Dusmuratov tomnidan “Ilmiy-amaliy Agroiqtisodiy Jurnali”da chop etilgan “Tezis nima? U qanday tuziladi va chop etiladi” nomli maqolasidan olindi. Muallifga foydali va bugungi kunda dolzarb mavzu yuzasidan chop etgan maqolasi uchun o'z minnatdorchiligimizni bildirib qolamiz.

Anjumanning tashkiliy qo‘mitasi: “Ilmiy nashrlar” nodavlat notijorat tashkiloti.

Mas’ul xodim: Asror Mahmayusupovich Daminov

daminov.asror86@gmali.com

+998 97 748 92 01

Maqolalar va annotatsiyalar 2024 yil 1 oktabrga qadar qabul qilinadi.

Maqsad va vazifalari

Jahon iqtisodiyotining globallashuvi va uning yangi texnologik rivojlanishga o‘tish jarayoni dunyo tovar va moliya bozorlarida, raqamli texnologiyalarni joriy etish sohasida va aholining ijtimoiy-iqtisodiy, o‘sib borayotgan muammolarini hal qilish usullarida tobora raqobatning tobora kuchayishiga olib kelmoqda. Ushbu masalalarning asosiy yechimi ilm-fan va innovatsiyalar sohasida yetakchi mamlakatlar qatoridan o‘rin olish, to‘rtinchi sanoat inqilobi davrida xalqaro raqobatbardoshlikka erishish, to‘plangan institutsional muammolarning yangi yechimlarini izlab topish, shuningdek globallashuv tufayli yuzaga kelayotgan bahsli masalalarni hal qilishdan iborat bo‘lishi lozim.

Ushbu raqobat sharoitida iqtisodiyotda ustuvor yo‘nalishlar rivojini ta’minlovchi ilmiy tadqiqotlar hamda innovatsion ishlanmalarni amalga oshiruvchi ekotizimni shakllantirish eng asosiy vazifa hisoblanadi.

Shu sababdan, rivojlanayotgan mamlakatlar raqobatbardoshlikni oshirish va mustahkamlash bo‘yicha yuqori texnologiyali ishlab chiqarishni va global marketingni faol o‘zlashtirish, ustuvor yo‘nalishlarda o‘z ilmiy maktablarini tashkil etish, tajribali va malakali mutaxassislarni jalb etish, innovatsion salohiyatga ega istiqbolli startaplarni qo‘llab-quvvatlash, uzoq muddatli barqaror rivojlanishning moliyaviy va institutsional asoslarini yaratish uchun davlat imtiyozlaridan maqsadli foydalanish kabi choralarni ko‘rmoqda.

Mamlakatimizning ilm-fan sektori 100 dan ortiq akademik va tarmoq ilmiy muassasalaridan iborat bo‘lib, hozirgi kunda 65 ta ilmiy-tadqiqot instituti, 31 ta ilmiy markaz (shundan 14 ta ixtisoslashtirilgan ilmiy-amaliy markaz) va 8 ta boshqa turdagi ilmiy tashkilot faoliyat ko‘rsatmoqda. Bundan tashqari, oliy ta’lim muassasalari va ularning filiallarida ham ilmiy-tadqiqot ishlari amalga oshirilmoqda.

O‘zbekistonni 2030-yilga qadar global innovatsion indeks reytingida dunyoning 50 ta yetakchi davlatlari qatoriga kiritish bo‘yicha ulkan maqsadga erishishda inson kapitalini rivojlantirishga qaratilgan strategik reja e’lon qilindi. Mazkur maqsad ilm-fan sohasini zamonaviy iqtisodiyot talablariga moslashtirishdan iborat bo‘lib, o‘z navbatida, ilm-fandagi tegishli huquqiy baza bilan tartibga solinadigan tub tarkibiy, tashkiliy, moliyaviy hamda kadrlar va infratuzilmaga oid islohot-o‘zgarishlarni amalga oshirishga qaratilgan.

So‘nggi yillarda ilm-fan sohasini ustuvor rivojlantirish va davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan 20 dan ziyod normativ-huquqiy hujjat qabul qilinib, ular uzluksizlik, ochiqlik, shaffoflik va raqobat tamoyillariga asoslangan.

2017-yilda Innovatsion rivojlanish vazirligi tashkil etilgani alohida ahamiyatga ega bo‘lib, yangi idora ilmiy va innovatsion faoliyatga oid jamiyat va davlat hayotini har tomonlama rivojlantirishga, mamlakatning intellektual va texnologik salohiyatini oshirishga qaratilgan yagona davlat siyosatini amalga oshirmoqda.

Fanlar akademiyasining barcha ilmiy tashkilotlarini Davlat budjeti hisobiga saqlash va ularga ilmiy loyihalarni grant asosida moliyalashtirish tizimi yo‘lga qo‘yildi.

Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 10 ta ilmiy tashkiloti Fanlar akademiyasi tizimiga qaytarilib, uning maqomi va nufuzini yuksaltirish barobarida ilm-fan sohasining jamiyatdagi mavqeyi oshirildi, yoshlarning sohaga bo‘lgan fikri-munosabati ijobiy tomonga o‘zgardi.

2017 — 2021-yillarda ilmiy tashkilotlar laboratoriyalarini mustahkamlash va yangilashga 32 million AQSh dollari miqdoridagi mablag‘ ajratilishi rejalashtirildi hamda tegishli chora-tadbirlar bosqichma-bosqich amalga oshirilmoqda.

Shu bilan birga, yaqin kelajakda ilm-fan sohasida hal etilishi zarur bo‘lgan quyidagi asosiy muammolar saqlanib qolmoqda:

birinchidan, iqtisodiyotning real sektori korxonalarining ilm-fanga e’tibori yuqori emasligi. Yurtimiz olimlarining texnologik ishlanmalari va ilmiy-tadqiqotlari natijalarini amaliyotga tatbiq etishga tarmoqlar tomonidan qiziqishning pastligi mamlakat iqtisodiyotining texnologik rivojlanishiga to‘siq bo‘lmoqda va Davlat budjeti zimmasiga og‘ir yuk bo‘lib tushmoqda. Bundan tashqari, aksariyat ilmiy loyihalar ilmiy tashkilotlarning tashabbuslari asosida shakllantiriladi, ya’ni davlat uchun ustuvor bo‘lgan tadqiqotlar emas, balki mazkur ilmiy tashkilotlar istagan va amalga oshira oladigan aniq yakuniy natija (mahsulot) olish imkonini bermaydigan funksional vazifalar doirasidagi tadqiqotlar moliyalashtiriladi;

ikkinchidan, innovatsion infratuzilmaning alohida elementlari (innovatsion jamg‘armalar, texnologiyalarni joriy etish markazlari, muhandislik laboratoriyalari, texnoparklar va boshqalar) o‘rtasida iqtisodiy hamkorlikning rivojlanmaganligi. Ichki hamda jahon bozorlariga bilimlar va yangi texnologiyalarni tatbiq etish ishlarini yaxshilash lozim;

uchinchidan, kichik innovatsion tadbirkorlik va ilmiy hajmdor mahsulotlar ishlab chiqarishning rivojlanmaganligi. Ilmiy tashkilotlar tomonidan innovatsion korxonalarni tashkil etish bo‘yicha tajriba va ko‘nikmalar to‘liq shakllanmagan;

to‘rtinchidan, ilmiy tashkilotlarda ilm-fanni tashkil qilish, ilmiy ishlar xarajatlarini prognozlashtirish va natijalarning iqtisodiy tahlilini olib borish tizimi to‘liq yo‘lga qo‘yilmaganligi. Ilmiy tashkilotlarning rahbariyati asosan ilm-fan namoyandalaridan iborat bo‘lib, ular ilmiy tadqiqot natijalarini tijoratlashtirish, tashkilot resurs bazasi va infratuzilmasini yangilab borish, ishlanmalarni rag‘batlantirish kabi sohalarda yetarli ko‘nikmalarga ega emas;

beshinchidan, ilmiy salohiyatni rivojlantirishga xususiy sektorni jalb etish ishlari faol emasligi. Ilm-fanga xususiy sektor mablag‘larini jalb qilish yangi texnologiyalar va ilmiy hajmdor mahsulotlarni yaratish hamda ishlab chiqarishga joriy etish, bozorlarda raqobatbardoshlikka erishish va uni saqlab qolishning asosiy omili;

oltinchidan, ilmiy-tadqiqot o‘tkazadigan jamoalar, akademiklar va tadqiqotchilar o‘rtacha yoshining kattaligi. Ilmiy tashkilotlarda faoliyat ko‘rsatayotgan ilmiy darajali tadqiqotchilarning o‘rtacha yoshi 51 yoshni tashkil etayotganligi yoshlarni ilm-fanga jalb etish ishlarini jadallashtirish hamda ilmiy-tadqiqotlar sur’atlarini oshirishni talab etadi;

yettinchidan, aholi soniga nisbatan olimlar sonining kamligi. Hozirda bir million aholi soniga o‘rtacha 950 nafar ilmiy xodim to‘g‘ri kelmoqda. Yoshlarni ilm-fanga jalb etish ishlarining sust tashkil etilganligi, fan va ta’lim tizimi o‘rtasida integratsiya darajasi past bo‘lganligi, olimlar mehnatining moddiy, ijtimoiy va ma’naviy jihatdan yetarli darajada qo‘llab-quvvatlanmaganligi buning asosiy sabablaridandir;

sakkizinchidan, ilmiy-tadqiqot natijalariga mahalliy va xorijiy patentlar olish darajasi pastligi. 2014 — 2018-yillarda Davlat budjeti mablag‘lari hisobidan moliyalashtirilgan amaliy va innovatsion loyihalar natijalariga ko‘ra ilmiy tashkilotlar va oliy ta’lim muassasalari tomonidan jami 700 ta ixtiro patentlashtirilgan bo‘lib, bunda xorijiy patentlarning ulushi 1 foizga teng. Olingan patentlarni xorijiy davlatlarda ro‘yxatdan o‘tkazish ishlarini to‘g‘ri va samarali tashkillashtirish zarur;

to‘qqizinchidan, intellektual faoliyat natijalarini xo‘jalik aylanmasiga kiritishning iqtisodiy va huquqiy mexanizmlari rivojlanmaganligi. Olimlar tomonidan intellektual mulk uchun olingan patentlar bozori mavjud emas. Xo‘jalik yurituvchi subyektlarning intellektual faoliyat natijalarini joriy etishga bo‘lgan manfaatdorligi yuqori darajada emas;

o‘ninchidan, ilm-fan va ilmiy faoliyatga moliyaviy resurlarning yetarli darajada yo‘naltirilmayotganligi. Hozirgi kunda ilm-fan va ilmiy faoliyatga yo‘naltirilayotgan mablag‘ mamlakat yalpi ichki mahsulotining atigi 0,2 foizini tashkil qiladi va ushbu ko‘rsatkich qator rivojlangan va rivojlanayotgan davlatlar tomonidan ilm-fanga yo‘naltirilayotgan mablag‘larga nisbatan kamdir;

o‘n birinchidan, ilmiy tashkilotlar va oliy ta’lim muassasalari o‘rtasidagi aloqalarning sustligi, ta’lim, fan va ishlab chiqarishning mustahkam integratsiyasi ta’minlanmaganligi. Ilmiy tashkilotlarning ilmiy faoliyatini mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish istiqbollarini hisobga olgan holda tashkil etish payti keldi;

o‘n ikkinchidan, ilmiy-tadqiqot ishlari natijalarini tijoratlashtirish darajasining yuqori emasligi. Bu esa ilmiy tashkilotlar va ular tomonidan tashkil etilgan innovatsion korxonalarga investitsiya va bank krediti mablag‘larining jalb qilish imkoniyatini bermaydi;

o‘n uchinchidan, oliy ta’limdan keyingi ta’lim, kvota tizimi va ilmiy daraja berishda attestatsiya jarayonlari jahon tajribasi bilan uyg‘unlashtirilmaganligi. Ushbu yo‘nalishlardagi byurokratik to‘siqlar oqibatida yuqori malakali ilmiy kadrlar tayyorlash talab darajada emas;

o‘n to‘rtinchidan, ilmiy tashkilotlarning asosan poytaxt atrofida markazlashganligi va hududlarda zamonaviy ilmiy laboratoriyalarning mavjud emasligi. Deyarli 90 foiz ilmiy-tadqiqot laboratoriyalari Toshkent shahrida shakllanganligi hududlarda ilmiy-tadqiqot faoliyatini zamon talablari darajasida amalga oshirishni chegaralab qo‘ymoqda;

o‘n beshinchidan, ilmiy bazani texnologik jihatdan jihozlash darajasining yuqori emasligi. Ilm-fanni texnologik jihatdan modernizatsiya qilish, ilmiy tashkilotlar va oliy ta’lim muassasalarini zamonaviy asbob-uskunalar bilan jihozlash darajasi past, ilm-fanning texnologik bazasi holatini tahlil qilish va uni muntazam yangilab borish tizimi to‘liq shakllanmagan;

o‘n oltinchidan, ilmiy tashkilotlar o‘rtasida raqobatning rivojlanmaganligi, ularning milliy reytingi va yillik baholab borish tizimi to‘liq joriy etilmaganligi. Aksariyat ilmiy tashkilotlar fan yo‘nalishlarida monopolist sifatida faoliyat yuritadi, ilm-fan yo‘nalishlarida raqobatchi sifatida namoyon bo‘la olmayapti;

o‘n yettinchidan, mustaqil ilmiy ekspertlar jamoasining shakllanmaganligi. Ilmiy loyihalar muhokamasi jarayonida mahalliy olimlar jamoasidan iborat ilmiy-texnik kengashlardagi “manfaatlar to‘qnashuvi” loyihalarga berilayotgan xulosalarning xolisligi va sifatiga salbiy ta’sir qilmoqda;

o‘n sakkizinchidan, ilm-fandagi yutuqlarning yetarli darajada targ‘ib qilinmasligi. Yangi texnologiyalar va mahsulotlarni sotish mumkin bo‘lgan bozorlar haqida, shuningdek xususiy investorlar va kredit tashkilotlari uchun yuqori daromadga ega kapital kiritiladigan obyektlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar kam targ‘ib qilinadi;

o‘n to‘qqizinchidan, olimlarning jahonning nufuzli ma’lumotlar bazalarida indeksatsiyadan o‘tgan yuqori impakt faktorli jahon jurnallarida maqolalar chop etish darajasining pastligi. Hozirda WEB of Science, SCOPUS kabi ma’lumotlar bazasida indeksatsiya qilinadigan xalqaro ilmiy jurnallarda chop etilgan maqolalar orasida O‘zbekistonning yalpi ulushi 0,1 foizga yaqin. O‘z ichiga 5 mingdan ortiq nashriyotlarning 22 ming nomdagi ilmiy jurnallarini olgan Scopus ma’lumotlar bazasi asosida SJR (ScimagoJournal&CountryRank) resursining tahlillariga ko‘ra, O‘zbekiston bitta maqolaga havolalar ko‘rsatkichi bo‘yicha jahonning 239 davlati o‘rtasida 220-o‘rinni egallab (6,52), mamlakatimizning H-index ko‘rsatkichi 86 ni tashkil etmoqda.

Bitiruv ishining obyekti va predmeti. Ishning obyektini prfoyessor-oʻqituvchilarning imliy faollik, pedagogik faollik va qoʻshimcha faollik koʻrsatkichlari indekatorlari, ilmni baholash metodlari, platformalar, ilmiy ekotizim elementlari hisoblanadi.

Maqsad. Professor-oʻqituvchilar, olimlar va tadqiqotchilar uchun yagona ekosistema yaratish.

Vazifalar. Olimlarning barcha turdagi ilmiy faoliyat turlarini raqamlashtirish, bunda jahonning ilmni baholash metodikalarini tahlil qilish, zamonga va milliy mentaletitimizga moslashtirish orqali yangicha yondoshuvlar asosida milliy reyting tizimlarini xisoblash metodlarini yaratish xisoblanadi.

Muhokama qilinadigan masalalar

Ilmiy faoliyatni baholashda jahon tajribasi, ilmiy faoliyatni baholashda O‘zbekistonda olib borilayotgan isloxatlar, ilmiy faoliyatni baholashda sun’iy intellekt texnologiyalarining imkoniyatlari, yagona ilmiy ekosistema yaratish istiqbollari, professor-o‘qituvchilar, olimlar va tadqiqodchilarning “Ilmiy, pedagogik va qo‘shimcha” faoliyatni rag‘batlantirishda inson omilini kamaytirish yo‘llari, KPI bo‘yicha ilmiy, pedagogik va qo‘shimcha faollik ko‘rsatkichlarini rag‘batlantirishni avtomatlashtirish, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining «Ilm-fan va ta’lim sohasidagi davlat tashkilotlarida ilmiy, ilmiy-pedagogik va mehnat faoliyati bilan shug‘ullanuvchi ilmiy darajaga ega xodimlarga qo‘shimcha haq to‘lash tartibi to‘g‘risida» 2019 yil 24 dekabrdagi 1030-sonli Qarorida belgilangan mexanizmlarni ishlashida inson omilini kamaytirish istiqbollari, O‘zbekiston ilmiy iqtiboslar indeksida milliy jurnallarining sifat ko‘rsatkichi (reytingini) tizimni ishlab chiqish va joriy qilish istiqbollari, ilm-fan va ishlab chiqarish o‘rtasida integratsiyani jadallashtirishda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining ahamiyati va o‘rni kabi qator masalalar muhokama qilinadi.


Anjuman statusi	Xalqaro
Mas'ul tashkilot	Ilmiy nashirlar assotsiatsiyasi, Ilmiy nashirlar assotsiatsiyasi
Yo'nalishi	Fan va ta'lim
Anjuman shakli	Anjuman
Viloyat	Toshkent shahri
Shahar(Tuman)	Chilonzor tumani
Manzil	Toshkent shahri, Yakkasaroy tumani, Shoxjaxon ko'chasi 5 uy
Aloqa	712530606

Oliy ta’limda ilmiy faoliyatni raqamlashtirish istiqbollari: muammolar va yechimlar-2025

Axborot xati

Maqsad va vazifalari

Muhokama qilinadigan masalalar